Ο «γενικός ιατρός» αποτελεί τη βάση της Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας (ΠΦΥ) σε όλες τις πολιτισμένες χώρες, γιατί είναι ο γιατρός στον οποίο καταφεύγει όποιος δεν γνωρίζει την ακριβή προέλευση του προβλήματος υγείας που αντιμετωπίζει.
Στην πράξη ένας έμπειρος παθολόγος μπορεί κάλλιστα να ασκήσει ΠΦΥ όπως και ο γενικός ιατρός.
Κάθε ιατρική επίσκεψη περιλαμβάνει διάγνωση και θεραπεία.
Ένας έμπειρος και επαρκώς καταρτισμένος – επιμορφωμένος γενικός ιατρός (ή παθολόγος) μπορεί να πετύχει τη σωστή διάγνωση σε ένα ποσοστό περίπου 75%, το οποίο με τη βοήθεια παρακλινικών εξετάσεων μπορεί να φθάσει ακόμα ψηλότερα.
Αντίστοιχα είναι τα ποσοστά επιτυχημένης θεραπείας, που μπορεί να προσφέρει ο ίδιος.
Σε περίπτωση όμως κατά την οποία κρίνει ότι ο ασθενής πρέπει να επισκεφθεί ειδικό ιατρό, πάλι είναι ο πλέον αρμόδιος να του υποδείξει την ιατρική ειδικότητα που αφορά τη συγκεκριμένη πάθηση του ασθενούς του.
Σε πολλές χώρες, τα συστήματα υγείας απαιτούν από τους ασθενείς να επισκέπτονται πρώτα τον γενικό ιατρό προκειμένου να αποζημιώσουν τα ιατρικά τους έξοδα.
Αυτό δεν είναι σωστό, μιας και ο ασθενής μπορεί να γνωρίζει ήδη την πάθησή του και να επιθυμεί να τον παρακολουθεί κάποιος συγκεκριμένος ειδικός ιατρός.
Αν όμως δεν γνωρίζει την ακριβή φύση της ασθένειάς του ή επιθυμεί απλώς να κάνει γενικές εξετάσεις στα πλαίσια της ιατρικής πρόληψης, το πιο λογικό είναι να επισκεφτεί πρώτα τον γενικό ιατρό (ή παθολόγο).
Αυτό όμως πρέπει να είναι αποτέλεσμα επιλογής και όχι επιβολής.
Τα ζητήματα της υγείας είναι πολύ λεπτά και θεμελιώδη για τον καθένα, ο οποίος και θα πρέπει να έχει τον πρώτο λόγο, φυσικά μαζί με το βάρος της κάθε απόφασης που παίρνει.
Το σύστημα υγείας (το οποίο και χρηματοδοτείται τελικά από τους φορολογούμενους) πρέπει να σέβεται το αυτονόητο και απαραβίαστο δικαίωμα κάθε ασθενούς να επιλέγει τον ιατρό του .